O. Jerzy Tupikowski CMF - Spór o podstawy teizmu
Wydawnictwo: Papieski Wydział Teologiczny, Wrocław 2009
Ilość stron: 541
SPIS TREŚCI
UWAGI WSTĘPNE
Uwagi ogólne
Wprowadzenie
Wykaz skrótów
CZĘŚĆ PIERWSZA: TEIZM „PRZEKROCZONY"? REDUKCJA FILOZOFII BOGA DO FILOZOFII RELIGII
Wstęp do części pierwszej
Rozdział I - G. Marcel: antropologia zamiast metafizyki?
1. Od metafizyki racjonalnej w stronę „filozofii konkretnej"
motyw „drogi"
wobec „świata złamanego"
konkret „bycia w sytuacji"
w stronę „refleksji wtórnej"
„konkretna" odsłona istnienia
2. Osobowe wnętrze egzystencji
od tajemnicy do transcendencji - bycie „ku"
doświadczenie tajemnicy - „rozporządzalność"
„wcielone" ja - ku „ontologicznemu wymogowi"
egzystencja jako dar
3. Transcendencja - droga ku „Ty" Absolutu
religia I patrzenie „od wewnątrz"
„wymóg" Boga
„doświadczenie" poza „dowodami"
afirmacja przez wiarę religijną
Podsumowanie rozdziału pierwszego
Rozdział II - M. Heidegger: „Ostatni Bóg" wobec nihilizmu czy przeciw realizmowi?
1. W stronę „bycia" - różnica ontologiczna
„śmierć" metafizyki
„nowy początek" - nicość i prawda
w poszukiwaniu bytu prawdziwego
od substancji poprzez nicość do „przytomności"
2. Poezja zamiast metafizyki
bycie „zapomniane" - „zdrada" techniki
poezja bycia
mowa przestrzenią „zbiegłych bogów"
„czworobok" - wolność i egzystencjalia
3. „Boski" Bóg a „śmierć" Absolutu
milczenie jako „pobożność myśli"
„otchłań" - „żywioł eteru" i „otwartość"
byt „zapomniany" a Bóg „ostatni"
ku „boskiemu" Bogu
Podsumowanie rozdziału drugiego
Rozdział III - Filozofia analityczna: od filozofii religii do wiary religijnej?
1. L. Wittgenstein. „Milczenie", dyskurs religijny jako „gra" i poszukiwanie sensu
świat „faktów" w „logicznej przestrzeni"
„gry" i granice „granic języka"
wobec „tego, co mistyczne"
2. J. Hick. Od falsyfikacji „dowodów" do „weryfikacji eschatologicznej"
problem z „weryfikowalnością"
niekonkluzywność argumentów „teistycznych"
ku nowej „weryfikacji"
„neutralizacja" religii - w stronę relatywizmu
3. R. Swinburne. W drodze do argumentacji „kumulatywnej"
złagodzone kryteria logicznej weryfikowalności
Bóg w obrębie „spójności"
argument z „prostoty" dowodów teistycznych
Podsumowanie rozdziału trzeciego
Rozdział IV - L. Kołakowski: od narracji mitu do istnienia Sacrum?
1. Metafizyka jako odsłona „horroru"
poza racjonalizacją
perspektywa „prawdy absolutnej"
2. Religia - świętość - mistyka: „mówić o tym, co niewypowiadalne"
wartość doświadczenia religijnego
mistyczny „przystęp" - doświadczenie „niewyrażalnego"
logos i „wnętrze" języka sacrum
3. Od Sacrum do Boga?
sprzeciw wobec „Boga rezonerów"
w stronę Boga Pascala
Podsumowanie rozdziału czwartego
CZĘŚĆ DRUGA: TEIZM W HORYZONCIE WYJAŚNIEŃ OSTATECZNYCH
Wstęp do części drugiej
Rozdział I - Realizm - rdzeniem rozumienia świata rzeczy i osób
1. Akt istnienia jako podstawowe „napięcie" bytu
„przestrzeń" realizmu istnienia
istnienie i (a) istota
istnienie substancjalne
2. Wehikuł fundamentalnych uniesprzecznień - przyczyny bytu
funkcja przyczynowania materii - pytanie o podmiot ewolucji
przyczynowanie formalne - racja zrozumiałości świata
sprawcza przyczyna bytu
racja bytu ujawniania się przyczyn - przyczynowanie celowe
3. Pryncypia racjonalnego porządku
od ontologicznej intuicji Parmenidesa ku metafizycznym faktom - zasada tożsamości
(nie)sprzeczność - pierwszy warunek dorzeczności
wykluczenie „czegoś pomiędzy" bytem i niebytem
płaszczyzna zrozumiałości świata - zasada bytowości
szczególna egzemplifikacja bytu - „wnętrze" przyczynowości
Podsumowanie rozdziału pierwszego
Rozdział II - Racjonalność i amabilność - istnienie i „treść" świata
1. Nośność sądów egzystencjalnych
bezznakowość i nadprawdziwość
specyfika sądów egzystencjalnych
sąd nośnikiem prawdy
2. Treść-sens sądów orzecznikowych
zakres realnego orzekania
„wnętrze" treści sądu
„obraz" istoty rzeczy
3. Inteligibilność metafizycznego pluralizmu
wobec monizmu
oblicza pluralizmu
racjonalność pluralizmu bytu
Podsumowanie rozdziału drugiego
Rozdział III - Transcendentalna struktura rzeczywistości
1. Perspektywa transcendentalnych właściwości bytu
ujęcie najprostsze - byt (jako byt)
istnienie „czegoś" - rzeczy
jedność tego, co jest
byt jako odrębność
relacyjność prawdy
byt czyli dobro
w stronę syntezy - piękno
2. Sąd egzystencjalny a transcendentalne „sposoby" bytowania
„zakres" istnienia
w stronę transcendentalnej głębi
3. Transcendentalia a metafizyczne uniesprzecznienia
Istnienie Czyste - habitudo principii
w odsłonie partycypacji
afirmacja podstawowa
ku rozumieniu pełnemu - creatio ex nihilo
Osobowe Źródło Istnienia
osobowe Maximum
Osoba, która stwarza
między transcendencją a immanencją
Podsumowanie rozdziału trzeciego
Rozdział IV - Specyfika transcendentaliów relacyjnych
1. Prawda a poznawcza „dorzeczność" bytu
pochodność (relatywność) prawdy bytu
Intelekt Absolutny - Osobowe Źródło Prawdy
osobowa „obecność" Intelektu
problem Boskich idei
opatrzność - „plan" Bożego działania
2. Dobro a „czytelność-pożądanie" tego, co istnieje
niekonieczność (relatywność) dobra bytu
Wola Absolutna - Osobowe Źródło Dobra
dobro wobec Osoby-Dobra
ku Pełni Szczęścia - Osobowa Miłość
dobro-kres - wydarzenie śmierci
„sposób" działania Boga
3. Piękno a harmonia i regularność świata
niedoskonałość (relatywność) piękna bytu
Intelekt i Wola Absolutna - Osobowe Źródło Piękna
Absolutne Piękno-Istnienie
ku rozumieniu doskonałości Boskiego Piękna
metafizyka religii
Podsumowanie rozdziału czwartego
Rozdział V - Analogia a treść transcendentaliów
1. Transcendentalna analogia bytu
analogia transcendentalnego porządku
Bóg w orzekaniu analogicznym
2. Analogia - racjonalność bytu i poznania
analogia dwóch „porządków" świata
„wnętrze" relacji transcendentalnych
3. „Granice" bytu - „granice" poznania
Podsumowanie rozdziału piątego
Rozdział VI - „Kres" metafizycznego maksymalizmu
1. Celowość czy „ślepy" przypadek?
celowość wobec przypadku
Opatrzność i prawo natury
2. Poszukiwanie sensu czy pułapka nihilizmu?
o naturze Boga (nie wprost)
„miejsce" dla problemu zła
3. Tajemnica czy absurd?
wobec Misterium
zło - raz jeszcze
„Kres" w akcie Miłości
Podsumowanie rozdziału szóstego
Rezultaty analiz części drugiej
Zakończenie
Bibliografia
Resumen
